Δείτε βίντεο με τις ομορφιές του Μύτικα Ξηρομερου

Το ταξίδι στην όμορφη Αιτωλοακαρνανία συνεχίζεται .. Ο φωτογράφος Ανδρέας Κουτσοθανασης  σε συνεργασία με το aitoloakarnanianet ταξίδεψαν στον Μύτικα Ξηρομερου Και σας παρουσιάζουν τις όμορφες του τόπου. Ο Μύτικας είναι παραθαλάσσιο χωριό στη δυτική πλευρά του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Ονομάστηκε έτσι επειδή βρίσκεται σε μια μυτερή προεξοχή της στεριάς προς τη θάλασσα και σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει 774 κατοίκους.Ο Μύτικας αποτελεί δημοφιλή τόπο προορισμού το καλοκαίρι. Είναι σε κοντινή απόσταση από το νησί Κάλαμος και είναι σημείο σύνδεσης με το νησί.  Ανήκει στον Δήμο ξηρομερου

Τα ταξίδια στην Αιτωλοακαρνανίας θα συνεχιστούν τον Σεπτέμβρη ΚΑΛΌ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ













 

Τα ωραιότερα ελληνικά ηλιοβασιλέματα

Ακολουθούν τα 5 επικρατέστερα ελληνικά ηλιοβασιλέματα:

1. Χώρα Νάξος – Νάξος

Γιατί εκεί: Γιατί η Νάξος είναι μαγική από μόνη της. Η Πορτάρα λειτουργεί ως “πύλη” που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον, τα νερά του Αιγαίου, συχνά κυματιστά, αγριεμένα από τα μελτέμια δημιουργούν το ηχητικό background που θες για να ακούσεις μόνο τα απαραίτητα! Πάρτε μαζί σας και ένα μπουκαλάκι ναξιώτικο λικέρ κίτρου, γιατί θα σας χρειαστεί!

Τι διαφορετικό έχει: Το ηλιοβασίλεμα της Νάξου είναι μαγικό. Είναι επιβλητικό και όταν ο ήλιος δύσει, απλώνεται ένα βαθύ, σχεδόν καταπραϋντικό σκοτάδι. Επιλέξτε τη σωστή θέση για να δείτε τον ήλιο να “κορνιζάρεται” μέσα στην Πορτάρα, την πύλη του αρχαίου ναού του Απόλλωνα! Tip: Έχουμε υπάρξει “μάρτυρες” πολιτικού γάμου κάτω από την Πορτάρα. Αν γίνει εκεί η πρόταση γάμου γιατί να μην ανταλλάξετε εκεί και όρκους αιώνιας πίστης;

2. Οία Σαντορίνη

Γιατί εκεί: Ναι ξέρουμε, είναι τουριστικό. Δεν θα σας πούμε το αντίθετο. Αλλά όταν είσαι ερωτευμένος και έχεις μπροστά σου αυτή τη θέα, μπορείς  να απομονώσεις τις φωνές των χιλιάδων σκαρφαλωμένων τουριστών, να τους σβήσεις από το κάδρο σου και να κρατήσεις μόνο το χειροκρότημά τους όταν ο ήλιος βουτάει στη θάλασσα ως επιβράβευση για την κοινή ζωή σας που τώρα αρχίζει!

Τι διαφορετικό έχει: Χρώμα- χρώμα- χρώμα! Πορτοκαλο-κίτρινες αποχρώσεις στον ουρανό, γαλάζια νερά, λευκά σπιτάκια, χρυσαφένιοι αντικατοπτρισμοί, αντέχετε αυτή την παλέτα; Κάθε φορά σε συναρπάζει και κάθε φορά συνειδητοποιείς πως δεν είναι τυχαία το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα του πλανητη! Tip: Δες το ίδιο ακριβώς ηλιοβασίλεμα, από το πολύ γραφικό χωριουδάκι της Φοινικιάς, λίγο έξω από την Οία, με κατεύθυνση προς τα Φηρά, προκειμένου να γλιτώσεις την κοσμοσυρροή! Το θέαμα είναι ακριβώς το ίδιο!

3. Άνω Μερά – Φολέγανδρος

Γιατί εκεί: Γιατί παιδιά της ηλικίας μας, άνθρωποι που ταξιδεύουν και που το έχουν δει όντας ερωτευμένοι, ψηφίζουν δαγκωτό Φολέγανδρο. Ονόματα δεν λέμε, οικογένειες δεν θίγουμε, αλλά αγαπημένος μου φίλος που τον συναντάω κάθε μέρα 7-10 το πρωί στον Music 89.2 μου είπε πως αυτό είναι το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα της χώρας και εγώ συμπληρώνω πως αν ποτέ το πάρει απόφαση, εκεί θα κάνει την πρόταση γάμου!

Τι διαφορετικό έχει: H άγρια ομορφιά της Φολεγάνδρου θα σας συνεπάρει σε ένα ταξίδι εικόνων και συναισθημάτων. Αισθάνεσαι πως τα βράχια της βουτάνε στα νερά της και εσύ, στην κορυφή του βουνού, απολαμβάνεις σαν μικρός θεός το μεγαλείο της φύσης! Tip: Και μια σοκολατόπιτα σε συσκευασία take away με κοινό πλαστικό κουταλάκι δεν έβλαψε κανέναν!

4. Κερί – Ζάκυνθος

Γιατί εκεί: Γιατί η αμφιθεατρική πλαγιά που συγκεντρώνει τον κόσμο που θέλει να δει το ηλιοβασίλεμα, είναι το τέλειο “παρατηρητήριο” για το πιο ρομαντικό ηλιοβασίλεμα του Ιονίου.

Τι διαφορετικό έχει: Το Κερί είναι στο νοτιοδυτικότερο άκρο του νησιού και έτσι τίποτα δεν θα εμποδίζει τη θέα σας στον ορίζοντα. Αισθάνεσαι μια όμορφη μοναξιά. Εσύ, η γυναίκα των ονείρων σου, ο ήλιος και η θάλασσα! Tip: Μην πάτε αργά γιατί είπαμε, δεν είναι Οία, αλλά είναι αρκετά κοσμοπολίτικο το ηλιοβασίλεμα αυτό! Αν θες καλή θέση πρέπει να είσαι στο πόστο σου περίπου 45 λεπτά νωρίτερα!

5. Μόντε Σμιθ – Ρόδος

Γιατί εκεί: Γιατί θα δώσεις ιπποτικό χαρακτήρα στην πρόταση γάμου και επειδή το σκηνικό είναι έτοιμο χωρίς να κουνήσεις το δαχυλάκι σου!

Τι διαφορετικό έχει: Ο λόφος που υψώνεται πάνω από τη πόλη της Ρόδου, φιλοξενεί τα ερείπια της Άνω Ακρόπολης ,τα οποία συνεισφέρουν με τον τρόπο τους στο εντυπωσιακό θέαμα του ηλιοβασιλέματος. Tip: Το ηλιοβασίλεμα στη Ρόδο είναι ορατό και από πολλές παραλίες. Μείνετε στην παραλία με τα μαγιό ως αργά το απόγευμα και όταν οι ξαπλώστρες θα έχουν αδειάσει, κάντης την πρόταση γάμου με τα πόδια σας να βρέχονται λίγο στην άκρη του κύματος!

pathfinder.gr

Το είδαμε: http://agrinioreport.com/

Άγιος Νικόλαος Κατούνας – Γνωρίζοντας τον τόπο μας (Ιστορικά στοιχεία και βιντεο)

Στο κέντρο του τριγώνου που σχηματίζουν τα χωριά Αετός, Κατούνα και Κωνωπίνα και στις ανατολικές παρυφές του υψώματος Ψάρι βρίσκεται ο μικρός οικισμός του Αγίου Νικολάου Κατούνας (υψόμ. 280 μ.).

Το όνομά του το χωριό το οφείλει στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, που είναι κτισμένο σε γειτονικό με τον οικισμό ύψωμα και για πολλά χρόνια χρησιμοποιούνταν ως ενοριακός ναός του χωριού. Με την εργατικότητά τους και την υπομονή τους οι φιλοπρόοδοι Μικρασιάτες έφτιαξαν ένα όμορφο μικρό χωριό και ζούσαν αρχικά αρμονικά. Προτίμησαν αυτές τις περιοχές για να αποφύγουν τον εκτουρκισμό.

Αρχικά ήρθαν γύρω στις 70 οικογένειες, όμως δεν έμειναν όλες εκεί, αλλά, λόγω των προστριβών για τα μοναστηριακά κτήματα, κυρίως με τους κατοίκους του Αετού, οι περισσότεροι έφυγαν και έμειναν μόνο 16 οικογένειες.

Αποσπάστηκε από την κοινότητα Αετού και προσαρτήθηκε στην Κατούνα βάσει του διατάγματος 24-1-1934 ΦΕΚ 34/ Α1 1934.

Νοτιοανατολικά του χωριού υπάρχει η μοναδική βρύση από την οποία υδρευόταν το χωριό μέχρι που δημιουργήθηκε το εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης, με το λεγόμενο «ΣΥΞ» (Σύνδεσμο Ύδρευσης Ξηρομέρου), που φέρνει νερό από τα Αχυρά. Κατασκευάσθηκε μια δεξαμενή 50 κυβικών σε ψηλό σημείο του χωριού και από εκεί καταμεριζόταν σε κάθε νοικοκυριό.

Οι κάτοικοι του Αγίου Νικολάου, «τα Πρόσφυγα»,όπως συνήθως ονομάζεται από τους κατοίκους των άλλων χωριών, είναι πρόσχαροι καλοσυνάτοι, ήπιοι και ανοιχτόκαρδοι άνθρωποι. Ήταν πάντα εργατικοί και χαμηλών τόνων, έτσι σιγά-σιγά εισχώρησαν στην κοινωνία της Κατούνας και της γύρω περιοχής.

Στη μέση του χωριού βρίσκεται ο νέος ενοριακός ναός, που για πολλά χρόνια ήταν χωρίς όνομα.

Το 2011 εγκαινιάσθηκε από το Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά και τον αρχιμανδρίτη Νεκτάριο Τριάντη και του δόθηκε το όνομα του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη, που πανηγυρίζει στις 14 Ιουλίου.

Πολλά υπέφεραν οι κάτοικοι του χωριού από τους Γερμανούς το 1941-44, αλλά και στην περίοδο του Εμφυλίου, όπου για ένα διάστημα ήταν καταφύγιο πολλών κυνηγημένων οικογενειών από τα Άγραφα, γιατί είχε και καλούς βοσκότοπους.

Το 1971 το χωριό είχε 151 κατοίκους. Στις περισσότερες απογραφές ο πληθυσμός του αναφέρεται μαζί με την Κοινότητα Κατούνας. Αλλά και στις εκλογές ψηφίζουν σε εκλογικό τμήμα της Κατούνας. 

Το χωριό δεν εκλέγει πρόεδρο και υπάγεται στον πρόεδρο της Κατούνας. Σήμερα ο Άγιος Νικόλαος έχει γίνει ένα όμορφο μικρό γραφικό χωριό, όμως υπέστη και αυτός το πλήγμα της μετανάστευσης, όπως και ολόκληρη η ελληνική επαρχία. 
Από το 2006, που ολοκληρώθηκε ο δρόμος Άγιος Νικόλαος-Κωνωπίνα ενώνοντας τα δύο χωριά, μειώθηκε η απόσταση από τον Άγιο Νικόλαο προς το Αγρίνιο και την Εθνική οδό. 
Σήμερα το χωριό ανήκει στο Δήμο Ακτίου-Βόνιτσας, όπως και όλα τα χωριά και οι οικισμοί του πρώην Δήμου Μεδεώνος.

Τα σπίτια σήμερα είναι περίπου στα 40. Από τις λιγοστές οικογένειες που μένουν σήμερα στον Άγιο Νικόλαο είναι οι: Φυτοπούλου, Καρασάββα, Ταφιάδη, Αναστασιάδη, Τζάκη, Πετσινού, Σαββίδη, Βαρυβακίδου, Λιάπη κ.ά.

Το 2009 έγινε η πρώτη αναπαράσταση της μάχης του Αετού και αφιέρωμα στο μεγάλο ξεριζωμό της Μικράς Ασίας και του Πόντου από το Σύλλογο Κατουνιωτών Αθήνας. 
Στον εξωτερικό περίβολο του Μοναστηριού στις 9 Αυγούστου 2010 οι εν Αθήναις Πολιτιστικοί Σύλλογοι Κατούνας, Αετού, Κωνωπίνας και Τρυφιατών έκαναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου του Γεωργίου Ν. Βαρνακιώτη, που είναι τοποθετημένο πάνω σε βράχο, ως ένδειξη σεβασμού στο μεγάλο αυτόν οπλαρχηγό της Δυτικής Στερεάς κατά την Επανάσταση του 1821 και αρχηγό στην ηρωική μάχη του Προφήτη Ηλία Αετού. 

Επίσης, έγινε μια όμορφη αναπαράσταση της μάχης του Αετού από τους εν Αθήναις Συλλόγους του πρώην Δήμου Μεδεώνος και με τη βοήθεια των κατοίκων του οικισμού. 
Στο χωριό σήμερα υπάρχει μικρό γήπεδο με χόρτο και δίπλα ακριβώς το κλειστό σχολείο, αφού πριν μερικά χρόνια καταργήθηκε και τα παιδιά του οικισμού πηγαίνουν στα σχολεία της Κατούνας. Σήμερα έχει μόνο δύο παντοπωλεία-καφενεία όπου περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους αυτοί οι θαυμάσιοι άνθρωποι.

Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι πλέον η κτηνοτροφία. «Σημαία» τους είναι το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, που το παρέλαβαν ένα εγκαταλειμμένο ερείπιο και κατόρθωσαν από μόνοι τους να το μετατρέψουν σε ένα από τα πιο αξιόλογα μοναστήρια της Αιτωλοακαρνανίας, αφού όλοι τους αφιερώθηκαν σε αυτόν το σκοπό. Με την προσωπική τους εργασία, αλλά και δωρεές συγχωριανών τους, στο εσωτερικό ή εξωτερικό, έφτιαξαν τα πάντα, όμορφα κελιά, υποστύλωσαν το καθολικό, τις αίθουσες συναγωγής, έφτιαξαν τεράστιους πλακόστρωτους χώρους, μαντρότοιχους και δρόμους γύρω - γύρω και μια τεράστια πλατεία στο εξωτερικό του.

Έξω από το ναό έστησαν και μνημείο με την επιγραφή:

«ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΟΣΩΝ ΗΡΘΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ ΚΑΙ ΕΦΥΓΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ».

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ένα σημαντικό εκκλησιαστικό και ιστορικό μνημείο του Ξηρομέρου είναι η Μονή του Αγίου Νικολάου, η οποία στα κείμενα των Ελλήνων λόγιων της Τουρκοκρατίας και των ξένων περιηγητών μας είναι γνωστή ως «Μονή Αγίου Νικολάου Αετού». Και αυτό γιατί υπαγόταν διοικητικά στον Αετό, που στη Βυζαντινή εποχή ήταν έδρα επισκοπής.

Το καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο Λυκίας και πιθανότατα κτίστηκε από μοναχούς που προέρχονταν από το παλαιότερο γειτονικό μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Αετού. Αν κρίνουμε όμως από την κτητορική επιγραφή είχε δική του οργάνωση και διοίκηση και δεν ήταν μετόχι.

Από το αρχικό τείχος του μοναστηριού σώζεται η δυτική πλευρά ενώ το υπόλοιπο τμήμα του είναι πρόσφατη κατασκευή.

Σώζεται επίσης μία σειρά διώροφων κελιών, χωρίς στέγες και πατώματα και το διαβατικό. Το τοξωτό διαβατικό βρίσκεται σε καλή κατάσταση και η καμάρα του έχει μήκος 4 μ. Στις μέρες μας έγινε σημαντική προσπάθεια για την ανακατασκευή των κελιών.

Το καθολικό βρίσκεται περίπου στο κέντρο της αυλής και είναι μονοκάμαρο με δίκλινη στέγη και πεντάπλευρη αψίδα με αβαθείς κόγχες και νάρθηκα. Είναι μήκους 11,80 μ. και πλάτος 6,20 μ. και χτισμένο με κατεργασμένους ασβεστόλιθους με λίγους πλίνθους στους αρμούς του. Στο πάνω μέρος των τοίχων του τρούλου και πάνω από την αψίδα έχει οδοντωτή ταινία, ενώ το ανατολικό αέτωμα είναι διακοσμημένο με σκυφία.

Ο τρούλος του είναι δυσανάλογα μεγάλος και ψηλός σε σχέση με το κτήριο. Στο τύμπανό του ανοίγονται οχτώ μικρά τοξωτά παράθυρα που βοηθούν στον καλό φωτισμό του, αφού στις πλαϊνές πλευρές δεν υπάρχουν καθόλου παράθυρα. Δυτικά προστέθηκε σε μεταγενέστερη εποχή νάρθηκας (3 Χ 4), του οποίου σώζεται ολόκληρη η βόρεια πλευρά, τμήματα της δυτικής με την είσοδο και η νότια. Μπροστά από το νάρθηκα υπάρχει μια στέρνα οποία συγκεντρώνονται τα όμβρια ύδατα. Η εξωτερική πύλη της Μονής και η θύρα του ναού είναι χαμηλές για να μην μπορούν να μπαίνουν μέσα καβαλάρηδες, αλλά κυρίως για να μην το βεβήλωναν οι Τούρκοι με τα άλογά τους.

Ο ναός είναι γεμάτος με τοιχογραφίες του 17ου αι., στις οποίες απεικονίζονται διάφορα θρησκευτικά θέματα και άγιοι. Από τις τοιχογραφίες ξεχωρίζουν οτρικέφαλος Άγγελος, ως σύμβολο της Αγίας Τριάδας και ο Χριστός στον Ακάθιστο. Επίσης υπάρχει και η προσωπογραφία του κτήτορα ηγουμένου Γιαννακοπούλου να προσφέρει ομοίωμα του ναού.

Επί Τουρκοκρατίας η Μονή είχε μεγάλη περιουσία και πρόσφερε πολλά στον Αγώνα για την Απελευθέρωση. Το 1828-30 είχε 1.000 στρέμματα γης και άνηκε στο Δήμο Εχίνου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1830 η Μονή διαλύθηκε. Στα ΓΑΚ (Μοναστηριακά, ΙΙΙ Ν.Αιτωλίας και Ακαρνανίας) σώζονται 3 έγγραφα της Μονής του 1834.

Το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, αναστυλωμένο και πανέμορφο, είναι πια σημείο αναφοράς για όλο το Ξηρόμερο.

katounanews.blogspot.gr

Μάχη της Αμφιλοχίας: Έτσι στήθηκε η μεγαλύτερη επίθεση κατά των Γερμανών

Διεξάγεται μέσα στο γεωγραφικό χώρο Ρίβιο – Μοναστηράκι – Βόνιτσα – Αμφιλοχία – Κρίκελο – Άρτα, με κύρια προσπάθεια την ανακατάληψη της Αμφιλοχίας. Η επιχείρηση πραγματοποιείται για την ανακούφιση των μαχόμενων μονάδων του ΕΛΑΣ στην Πίνδο και επιτυγχάνει πλήρως το σκοπό της. Οι απώλειες, μόνο μέσα στην Αμφιλοχία, είναι για τους Γερμανούς 180 νεκροί, 80 τραυματίες, και 38 αιχμάλωτοι. Για τους αντάρτες οι απώλειες είναι 26 νεκροί και 54 τραυματίες. Οι αντάρτες παίρνουν πολλά λάφυρα από τους Γερμανούς (250 τυφέκια, 45.000 φυσίγγια, 5.000 νάρκες, 3 αυτοκίνητα, 96 άλογα, 4 πυροβόλα κ.λπ.)

Κορυφαία μάχη της Αντίστασης

Η μάχη της Αμφιλοχίας, 12-13 Ιούλη 1944, έχει πια καταγραφεί σαν μια απ» τις κορυφαίες ιστορικές στιγμές της δοξασμένης ΕΑΜικής Αντίστασης, στη διάρκεια της τριπλής φασιστικό-ναζιστικής κατοχής της χώρας μας, 1941-’44. Αυτή η μάχη είναι από τις κορυφαίες στιγμές της ΕΑΜικής Αντίστασης, της Εθνικής Αντίστασης κατά την Κατοχή.

Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, εκδίδει διαταγή προς την VIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ, αλλά και σε όλα τα γειτονικά προς τη Δ. Μακεδονία τμήματά του, να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν άμεσα επιχειρήσεις – επιθετικού χαρακτήρα – κατά γερμανικών δυνάμεων στην περιοχή ευθύνης τους, με σκοπό την ανακούφιση των ΕΛΑΣίτικων τμημάτων της Δ. Μακεδονίας.

Στο πλαίσιο αυτό η VIII Μεραρχία εκπόνησε σχέδιο επιχείρησης με κεντρικό στόχο την εξουδετέρωση και την πλήρη καταστροφή της γερμανικής φρουράς της Αμφιλοχίας, μιας από τις ισχυρότερες βάσεις των κατακτητών στη Δυτική Ελλάδα. Η εκτέλεση της παραπάνω επιχείρησης ανατέθηκε στην VII Ταξιαρχία, αποτελούμενη από τα Συντάγματα 2/39 και 24ο. Ημερομηνία της επίθεσης ορίστηκε η 12η Ιούλη.

Η επιχείρηση εκτελέστηκε με πλήρη επιτυχία και, σύμφωνα με το σχέδιο, κράτησε δυο μέρες. Δυο μεγάλες μέρες που γράφτηκαν στην ιστορία της μεγάλης, της δοξασμένης Αντίστασης του λαού μας κατά την Κατοχή ’41-’44, με χρυσά γράμματα.

Ο απολογισμός

Νεκρούς Γερμανούς πάνω από 250 και Ιταλούς και Έλληνες συνεργάτες του κατακτητή 80 και 60 αιχμαλώτους. Ενώ τα λάφυρα ήταν πάρα πολλά σε οπλισμό κλπ.

Όμως και οι δικές μας απώλειες σ» αυτό το διήμερο της τιτανομαχίας δεν ήταν λίγες. Πάνω από 100 παλληκάρια χάθηκαν στο βωμό της λευτεριάς.

ΠΗΓΗ

The post Μάχη της Αμφιλοχίας: Έτσι στήθηκε η μεγαλύτερη επίθεση κατά των Γερμανών appeared first on triklopodia.gr.

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Ιστορικό διάγραμμα της πόλης – κάστρου την Βυζαντινή περίοδο 

Oι μεσοβυζαντινές απαρχές της πόλης και η ίδρυση του κάστρου της Βόνιτσας, μπορούν να αναχθούν τον 9ο αιώνα. Η ομώνυμη επισκοπή αναφέρεται στα εκκλησιαστικά τακτικά του Λέοντος ΣΤ΄ Σοφού, το 899. Το 1081, η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τον βασιλιά της νορμανδικής Σικελίας, Ροβέρτο Γυισκάρδο. Στα μέσα του 12ου αιώνα, η πόλη αναφέρεται από τον άραβα περιηγητή Al-Idrisi, για πρώτη φορά ως τειχισμένη. Στα προεόρτια της 4ης Σταυροφορίας, γύρω στα 1200, καταλήφθηκε από τον Leonardo Orsini της Κεφαλονιάς.

Στην υστεροβυζαντινή και όψιμη μεσαιωνική περίοδο, η πόλη και το κάστρο της γνωρίζει επάλληλες κυριαρχίες, στα γενικότερα πλαίσια της κατάρρευσης της βυζαντινής\ εξουσίας στην βορειοδυτική Ελλάδα, μετά το 1204. Κύριος σταθμός της τρικυμιώδους αυτής περιόδου είναι η υπαγωγή της πόλης και του κάστρου της, στην κυριαρχία του Δεσποτάτου της Ηπείρου ως το 1294.

Στην συνέχεια η Βόνιτσα και το κάστρο της, ως ένα στρατηγικής σημασίας έρεισμα στον Ιόνιο και Αδριατικό χώρο, αρχίζει να προσελκύει την προσοχή των εκάστοτε ισχυρών δυνάμεων της περιοχής. Η οθωμανική κατάκτηση του 1479, σημαδεύει το τέλος της μεσαιωνικής περιόδου και την αρχή της Τουρκοκρατίας.

Φυσική Γεωγραφία και μνημειακή τοπογραφία των βυζαντινών χρόνων

Η στρατηγική σημασία της περιοχής, οδήγησε πιθανότατα στην ίδρυση της πόλης-κάστρου, στην πρώιμη μεσοβυζαντινή περίοδο, στα πλαίσια της ανασύνταξης της βυζαντινής εξουσίας στον ελλαδικό χώρο.

Βασικό στοιχείο της οργάνωσης μιας τέτοιας ζωτικής περιοχής αποτελούσε στα χρόνια αυτά, η ίδρυση μιας ανάλογης οχυρωμένης πόλης. Ο ασβεστολιθικός όγκος που δέσποζε επί της ακτογραμμής, πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις στρατηγικές και οχυρωματικές αρχές και αντιλήψεις της εποχής, για την ίδρυση μιας τέτοιας πόλης: Ένας οχυρός και απρόσιτος λόφος, δίπλα στην θάλασσα, με γη, υδρευόμενη με πλούσια νερά και ποτάμια, προστατευμένος παράλληλα από αυτά και τα γύρω τενάγη και πιθανότατα με ένα μόνο αποκλειστικό και εύκολα αμυνόμενο πέρασμα, ισθμό επικοινωνίας.

Η δομή του βυζαντινού κάστρου . Γενικά χαρακτηριστικά

Η Βόνιτσα, ως μια νεοιδρυμένη πόλη-κάστρο, συγκεντρώνει ως έδρα της τοπικής πολιτικής, στρατιωτικής και διοικητικής εξουσίας, όλα τα δομικά "στοιχεία" ενός τέτοιου τυπικού βυζαντινού αστικού κέντρου. Παρουσιάζει την τυπική τριμερή διάταξη και δομή των μεσοβυζαντινών καστρουπόλεων. Η βυζαντινή Βόνιτσα, δομούταν από το κύριο κάστρο στην κορυφή του λόφου με την άνω και κάτω ακρόπολη, τον τοιχισμένο οικισμό της "Χώρας", επίκεντρο του αστικού οικονομικού, κοινωνικού, και καθημερινού βίου, και την μεταγενέστερη εμπορική συνοικία, το "Μποριό", έξω από τα τείχη.

Ο περίβολος του κυρίως κάστρου, έχει ακανόνιστο καμπυλόγραμμο ατρακτοειδές σχήμα μήκους 265 μέτρων και πλάτους περίπου 105 μέτρων, με προσανατολισμό από Β.Δ. προς Ν. Α. Περικλείει έκταση εικοσιεπτά στρεμμάτων, με υψόμετρο περίπου 76 μέτρα, στην στέψη του βραχώδους εξάρματος. Το κύριο κάστρο, διαχωριζόταν σε δύο τμήματα, με την βοήθεια ενός εσωτερικού δια τειχίσματος, στην πάνω και την κάτω ακρόπολη. Ο υπόλοιπος περίβολος, προστατεύεται μόνο από την ζώνη των επάλξεων λόγω της κάλυψής του από τα κατερχόμενα σκέλη των διατειχισμάτων, το ύψος των τειχών, το δύσβατο του εδάφους και τα έλη.

Η ανάπτυξη της Βόνιτσας ως κάστρου - πόλης και η ανάγκη της αμυντικής προστασίας του οικισμού, των κατοίκων και των δραστηριοτήτων τους καθώς και η συνολική ενίσχυση της στρατηγικής θέσης της πόλης, ως ζωτικού πόλου της βυζαντινής δραστηριότητας στην περιοχή, οδήγησαν στην δόμηση δύο εξωτερικών διατειχισμάτων. 

Τα διατειχίσματα αυτά, κατέρχονται από την ακρόπολη, προς τη είσοδο της αβαθούς λιμνοθάλασσας του Λιμενίου βορειοανατολικά και τα περιβάλλοντα το ύψωμα του κάστρου, τενάγη της ίδιας λιμνοθάλασσας, νοτιοδυτικά.

Το βορειοανατολικό διατείχισμα, κατέρχεται σχετικά απότομα από την ακρόπολη, προς την παρακείμενη είσοδο του λιμανιού της Βόνιτσας, του Λιμενίου. Το μεγαλύτερο τμήμα του διατειχίσματος αυτού έχει καταστραφεί. Έχει την ίδια δομή με την ακρόπολη και είναι σαφώς βυζαντινό. Μετά από μια κάμψη κατέληγε σε ένα τετράγωνο επιθαλάσσιο πύργο, χαμένο σήμερα, που έλεγχε την είσοδο του λιμανιού. Ανάλογα ισχυρό ήταν και το νοτιοδυτικό διατείχισμα. Κατέρχεται από την ακρόπολη προς τα παρακείμενα έλη της νότιας όχθης του Λιμενίου, που αρχικά ήταν πολύ περισσότερο εκτεταμένα από σήμερα.

Η κεντρική εξωτερική πύλη σχηματίζεται στην νοτιοανατολική πλευρά μεταξύ των κύριων μεγάλων εξωτερικών πύργων. Το ζωτικό και ευαίσθητο σημείο, ενισχύεται με μεγάλο τριώροφο τριγωνικό πύργο, επιδέξια τοποθετημένο δεξιά του εισερχομένου ή επιτιθεμένου, που λειτουργεί ως αμυντικός πρόβολος αλλά και παρατηρητήριο. Ο πύργος αυτός μαζί με τον αριστερό μεγάλο πε-

ντάπλευρο αδαμαντοειδή πύργο- τριγωνικό εξωτερικά, απαγόρευαν κάθε προσπάθεια προσβολής της πύλης.

Από πλευράς εκκλησιαστικών βυζαντινών μνημείων, στην μέση βυζαντινή περίοδο, ανάγεται ο αρχικάσταυρόσχημος ναός της Αγίας Σοφίας, στο νοτιοανατολικό τμήμα της ακρόπολης. Στη "Χώρα", μοναδικό σωζόμενο βυζαντινό κατάλοιπο είναι η σωζόμενη πιθανού μεσοβυζαντινού ναού, στο χώρο της νεώτερης"Παναγίας της Χώρας", στο βορειοδυτικό άκρο του λόφου. Ο ναός ταυτίζεται πιθανότατα με την επισκοπή της πόλης, γνωστής από τον 9ο ως τον 13ο αιώνα. 

H νεώτερη διαμόρφωση του κάστρου

Οι αλλαγές που επέφερε η νεώτερη εποχή στην μορφή του πολέμου και των οχυρώσεων, λόγω της ανακάλυψης της πυρίτιδας, οδήγησε σε ευρείες προσθήκες και αλλαγές. Αυτές οι προσθήκες τον 16ο/17ο και 18ο αιώνα, επι-καλύπτουν το παλιό βυζαντινό κάστρο και του δίνουν την σημερινή μορφή του. Η επανάσταση που επέφερε στην οχυρωματική τέχνη η εισαγωγή της χρήσης των πυροβόλων όπλων και του πυροβολικού και η εξέλιξη της οχυρωτικής τέχνης και επιστήμης, συντέλεσε στην πραγματοποίηση εκτεταμένων αλλαγών στο κάστρο που αποτελούν μια δεύτερη φάση της συνολικής διαμόρφωσης των

οχυρώσεων.

Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην μείζονα περιοχή του Αμβρακικού κόλπου, πεδίο έντονης αντιπαράθεσης της Βενετικής Δημοκρατίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον 15ο αιώνα ως τον 18ο αιώνα. Ιδιαίτερη οχυρωματική δραστηριότητα φαίνεται ότι επέδειξαν κυρίως οι Βενετοί, με εκτενείς μετατροπές του κάστρου.

Σε αυτούς οφείλονται πιθανότατα οι εκτενείς αλλαγές και η μετατροπή του κάστρου σε ένα οχυρό ικανό να αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις του πολέμου. Η προυφιστάμενη μεσαιωνική αμυντική δομή, ενισχύθηκε εντατικά με έργα υποδομής και εξυπηρέτησης των νέων απαιτήσεων και αναγκών του τοπομαχικού πυροβολικού του κάστρου αλλά και έργα αμυντικής θωράκισης από το αντίπαλο πυροβολικό πολιορκίας, πιθανότατα μετά την κατάκτηση του κάστρου από τον Francesco Morosini το 1684.

Οι παλαιές οχυρώσεις του κάστρου με τα σχετικά λεπτή γραμμή των γραμμών (cortinae), ήταν πλέον ανίκανα από μόνα τους στις νέες μορφή του πολέμου. Φαίνεται λοιπόν ότι απλώς τα μεσαιωνικά στοιχεία διατηρήθηκαν, οριοθετώντας την οχυρωμένη περιοχή και απομακρύνοντας ελαφρά εξοπλισμένους αντιπάλους ή ενόπλους που ενδημούσαν στην περιοχή (κουρσάροι, πειρατές, ληστές και αργότερα "κλέφτες"). Οι παλαιές βυζαντινές οδοντωτές στέψεις των επάλξεων της ακρόπολης και των διατειχισμάτων, μετατράπηκαν σε τυφεκιοθυρίδες για τα ελαφρά πυροβόλα όπλα της φρουράς, ικανές να αντεπεξέλθουν στον εκ του σύνεγγυς αμυντικό αγώνα. Εφαρμόστηκε ένα ευρύ πρόγραμμα ενίσχυσης των οχυρώσεων με τα νέα αμυντικά στοιχεία της νεώτερης ευρωπαϊκής οχυρωτικής τέχνης, όπως οι προμαχώνες πυροβολικού (bastione de artilleria) και τα εξωτερικά προμαχωνικά οχυρώματα (rivellini) και τους ανεξάρτητους εξωτερικούς προμαχώνες.

Ο νοτιοδυτικός προμαχώνας (bastione), κτίστηκε στο ύψος του εσωτερικού βυζαντινού διατειχίσματος, σε σχήμα προβεβλημένου ορθογωνίου με αποτετμημένες γωνίες (πεντάγωνος), ενσωματώνοντας το παλαιό βυζαντινό τείχος. Ο προμαχώνας κτίστηκε με την τυπική βενετική τεχνική: πλατιά κεκλιμένη τοιχοποιία-scarpa, λίθινο κορδόνι (cordone) καικατακόρυφο παραπέτο (parapeto), στην στέψη. Στην στέψη, σημειώνεται η παρουσία τεσσάρων κανονιοθυρίδων, με δραστικό μέτωπο προς την παράλια ζώνη ανατολικά της πόλης.

Ο μεγάλος προβολικός βορειοδυτικός προμαχώνας (bastione), κτίστηκε επέκεινα των βυζαντινών τειχών, στο άκρο πιθανού παλαιού βυζαντινού αμυντικού προβόλου, σε σχήμα εξέχοντος τραπεζίου, με αποτετμημένες γωνίες (πεντάπλευρος).

Και ο προμαχώνας αυτός κτίστηκε επίσης με την ίδια τυπική νεωτερική τεχνική αμυντικής δόμησης. Στην στέψη του, υπάρχουν επτά περιμετρικές κανονιοθυρίδες. To ευρύ δραστικό μέτωπο του, έλεγχε, δυτικά την μικρή χερσόνησο της Αγίας Παρασκευής, τον μυχό του Λιμενίου, τον δρόμο της Λευκάδας, την πεδιάδα και τις προσβάσεις προς τα νοτιοανατολικά.

Στον λαιμό της ένωσης του προμαχώνα και στoν δυτικό του ώμο (spala) ανοίχτηκε μια νέα, τυπικά βενετσιάνικη, πύλη, η Porta del’ Μare, στην οποία οδηγούσε ανηφορικός δρόμος από το λιμάνι της πόλης, βόρεια της πόλης. Μπροστά στην νέα πύλη σχηματίστηκε μικρή πλατεία, ελεγχόμενη με ελαφρά πυρά, την πλάγια κανονιοθυρίδα του προμαχώνα και δεξιά από ημικυκλική σκοπιά (guardiola).

Στην περίοδο της Βενετοκρατίας, πρέπει να αναχθεί πιθανότατα και η δημιουργία του εσωτερικού οχυρού επιπρομαχώνα - πυροβολείου (cavalier), στην κορυφή του κάστρου, που περιέλαβε την λατινική εκκλησία της Παναγίας ή της Αγίας Ιουστίνας.Αργότερα ο ναός και το οχύρωμα χρησιμοποιήθηκαν πιθανότατα ως οχυρό τουρκικό διοικητήριο και σεράι, από τον Αλή - πασά των Ιωαννίνων (1798-1820), χρήση που πιθανώς συνεχίστηκε και αργότερα, ακόμη και μετά την απελευθέρωση του κάστρου το 1829.

Για την εξυπηρέτηση των νέων προμαχώνων του κάστρου, κτίστηκαν, και οι ανάλογες εγκαταστάσεις υποδομής. Για την εξυπηρέτηση του νοτιοανατολικού προμαχώνα, κτίστηκε το συγκρότημα των κτηρίων μεταξύ του προμαχώνα και της εσωτερικής πύλης, εσωτερικά και εφαπτόμενο του παλιού βυζαντινού διατειχίσματος. Για την εξυπηρέτηση του βορειοδυτικού προμαχώνα, οι οικείες εγκαταστάσεις κτίστηκαν στην απυρόβλητη σχετικά θέση του παλιού μεσοβυζαντινού ναού της Αγίας Σοφίας. Ο ίδιος ο ναός, περιβλήθηκε με εξωτερικό τετραγωνισμένο μανδύα ικανού πάχους και μετατράπηκε σε πυριτιδαποθήκη.

Ελάχιστα ίχνη άλλων νεωτερικών εσωτερικών υποδομών σώζονται, παρόλο που στα γνωστά σχέδια του κάστρου από τον 18ο αιώνα ο χώρος φαίνεται σχεδόν πλήρως οικοδομημένος. Σήμερα δε σώζεται σχεδόν τίποτε, εκτός από το επίμηκες τετραμερές κτήριο - πιθανώς της πρώτης τουρκοκρατίας, στην βορειοδυτική πλευρά της πάνω ακρόπολης (σημ. αναψυκτήριο), τα ίχνη του φυλακίου της κεντρικής πύλης και έναμονόχωρο κτίσμα στην κάτω ακρόπολη.

Σε μεταγενέστερη νεώτερη φάση, μπορεί να αναχθεί η ανέγερση ενός ενδιαμέσου προτειχίσματος μεταξύ του εξωτερικού περιβόλου και του αρχικού διατειχίσματος της ακρόπολης. Έτσι η αρχική κάτω ακρόπολη, χωρίζεται σε δύο παράλληλα τμήματα. Το προτείχισμα αυτό, με τους δύο χαρακτηριστικούς μεγάλους ακανόνιστους εγχόρηγους αργολιθικούς ημικυκλικούς πύργους, και τις ενδιάμεσες επάλξεις, ενίσχυσε την αμυντική λειτουργία του νότιου τμήματος του κάστρου.

Το ανακαινισμένο δίπατο κτήριο στην πάνω ακρόπολη, είναι μάλλον έργο των αρχών του 19ου αιώνα. Πιθανότατα ταυτίζεται με το σπίτι της μικρής φρουράς του Αλή Πασά, σύμφωνα με την μαρτυρία του Leake.Μια άλλη πιθανότητα είναι να κτίστηκε από τον Ι. Καποδίστρια και να χρησίμευσε ως διοικητήριο στην περίοδο της απελευθέρωσης.

Χρονολόγηση

Ένα βασικό πρόβλημα αποτελεί η χρονολόγηση των νεώτερων αυτών επεμβάσεων. Αυτό το πρόβλημα προέκυψε από το γεγονός ότι οι οθωμανικές και βενετικές οχυρώσειςστην ευρύτερη περιοχή παρουσιάζουν έντονη ομοιότητα, οι οχυρώσεις τους εξυπηρετούσαν παράλληλες στρατηγικές επιλογές, οι αρχιτέκτονες και τα συνεργεία άλλαζαν συχνά χρηματοδότες και πελάτες και η κάθε πλευρά προσπαθούσε να οικειοποιηθεί τα επιτεύγματα του αντιπάλου.

Χρονικά περιοριζόμαστε στην περίοδο 1479-1715, στην οποία φαίνεται ότι συντελέστηκε η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμού του κάστρου. Η απουσία στοιχείων οθωμανικής αρχιτεκτονικής μας οδηγούν στην περίοδο της έντονης οχυρωματικής δραστηριότητας της Βενετίας στα Ιόνια Νησιά και τις δυτικές ακτές της Βαλκανικής, υπό την ηγεσία του δυναμικού Fransisco Morosini και του κόμητα fon Schulenburg (1684-1715), ενώ το νεώτερο διατείχισμα είναι μάλλον οθωμανικό (1715-1717).

Συμπεράσματα

Οι πολυποίκιλες ιστορικές αλλαγές και οι μεταβολές των ιστορικών εποχών βρήκαν την Βόνιτσα, πάντα στο επίκεντρο των γεγονότων. Οι πολυποίκιλες ιστορικές αλλαγές, οι μεταβολές των ιστορικών εποχών βρήκαν την Βόνιτσα, πάντα στο επίκεντρο των γεγονότων. Όπως και στα βυζαντινά χρόνια και τον όψιμο μεσαίωνα, το κάστρο της, έτσι και στην νεώτερη εποχή αποτέλεσε την "καρδιά" της περιοχής, σε κάθε ιστορική συγκυρία, για περίπου χίλια χρόνια.

Η εξέταση των γεωγραφικών, τοπογραφικών, ιστορικών, πολιτικών και οικονομικών δεδομένων της βυζαντινής πόλης - κάστρου, της βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής μας οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι αυτή αποτέλεσε το επίκεντρο της Ακαρνανίας και ένα ζωντανό και πρωτεύον ζωτικό κέντρο της βόρειας Ακαρνανίας αλλά και του ευρύτερου χώρου του Αμβρακικού κόλπου, στα βυζαντινά χρόνια αλλά και στα νεώτερα χρόνια.

Η διατήρηση μέχρι τις μέρες μας, ενός πλούσιου, υλικού και αύλου, πολιτιστικού αποθέματος και κυρίως μιας διατηρούμενης ακμαίας πολυποίκιλης πολιτιστικής κληρονομιάς της νεώτερης περιόδου, κυρίως μνημειακής τόσο στην πόλη όσο και στην ευρύτερη περιοχή, αποτελούν προφανώς ένα σημαντικότατο απόθεμα αλλά και υποθήκη για μια αναπτυξιακή πορεία προς το μέλλον. Το κάστρο αποτελεί την κορωνίδα όλων. Έτσι η περαιτέρω προστασία, ανάδειξη και προβολή του, είναι πλέον μια απαραίτητη ανάγκη.

Ο Νικόλαος Καπώνης  ερευνητής αφοσιωμένος στο καθήκον του. Έχει πραγματοποιήσει τεράστιο ερευνητικό έργο για τα μεσαιωνικά χρόνια στην Αιτωλοακαρνανία και έχει λάβει μέρος σε πολλές εκσκαφές και αποκαταστάσεις μνημείων όπως αυτή του Βυζαντινού Ναού του Παντοκράτορα στο Μοναστηράκι Ξηρομέρου.

Η ακόλουθη εργασία του αποτελεί επιστημονική εισήγησή του, που παρουσιάστηκε σε ημερίδα για το κάστρο της Βόνιτσας στις 7 Μαρτίου 2010. Τη δημοσιεύουμε με χαρά και τον ευχαριστούμε που μας την παραχώρησε. 

http://katounanews.blogspot.gr/

Η οδός Ι. Σταΐκου… …στο πέρασμα των χρόνων

Η οδός Ι. Σταΐκου αρχίζει από την πλατεία Δημοκρατίας και καταλήγει στην οδό του σμηναγού Βασ. Παναγόπουλου.

Ο δρόμος έχει πάρει την ονομασία του από τον Γιαννάκη Στάικο, ο οποίος γεννήθηκε στην Βελάουστα – σημερινό Πυργί – το 1793.

   Οι Σταϊκαίοι θεωρούνται ως η παλαιότερη οικογένεια πλούσιων προεστώτων του Βραχωριού. Αντίπαλη οικογένεια, της οικογένειας των Βλαχόπουλων. Με την κήρυξη της Επανάστασης ο Γιαννάκης δημιούργησε δικό του σώμα και πολέμησε στη Δυτική Ελλάδα. Κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου το 1825-26 πολεμούσε απ’ έξω. Μετά την Απελευθέρωση έμεινε στο στρατό και έφτασε στο βαθμό του στρατηγού. Αργότερα έγινε γερουσιαστής και υπουργός των Στρατιωτικών. Πέθανε στο Αγρίνιο το 1861.

Η οδός Ι. Σταΐκου την δεκαετία του ΄60, από την κεντρική πλατεία.

Το φωτογραφείο του Παντόπουλου επί της Ι. Σταΐκου και στοάς Παπαγιάννη.

Γωνία Ι. Σταΐκου και Κύπρου. Σήμερα στεγάζει την Τράπεζα Πειραιώς

Οδός Ι.Σταΐκου και πάροδος Αντωνοπούλου. Το ακίνητο αυτό φιλοξένησε το παντοπωλείο Σκορδόπουλου, το σιδηροπωλείο Αφών Παγώνη και το ιστορικό καφενείο Λέρη (στις φωτογραφίες φαίνονται τα τραπεζοκαθίσματα).

 Το παντοπωλείο του Σωχωρίτη.

Ι. Σταΐκου και Κακαβιά.

Ευχαριστώ τον Γιώργο Στρατούλη 

για τις επιπρόσθετες πληροφορίες

και για την φωτογραφία του Παντόπουλου.

Πηγή: http://agriniomemories.blogspot.gr/